Алматы қаласының белсенділері мен қоғам қайраткерлері Мәжілісте талқыланып жатқан Су кодексіне енгізілетін жаңа өзгерістерге алаңдаушылық білдірді. Олардың пікірінше, бұл түзетулер су қорғау аймақтарында орналасқан заңсыз құрылыстарды заңдастыруы мүмкін.
Салтанат Тәшімова, «Алматыны қорғайық» қозғалысының жетекшісі, жаңа түзетулер туралы мәліметті Мәжіліс депутаттарынан естігенін айтты. Белсенділермен өткен онлайн кездесу барысында Су ресурстары министрлігінің өкілдері бұл өзгерістерді министрлік ұсынғанын растады.
Белсенділердің ерекше назарын аударған мәселе – 120-баптың 5-тармағына енгізілмек болған түзету. Бұл норма 2009 жылға дейін және сол жылдан кейін де жобалық-сметалық құжаттамасы жасалған немесе құрылысқа рұқсат етілген нысандарға жер телімін беру шектеулерін алып тастайды. Басқаша айтқанда, су қорғау аймақтарындағы заңсыз құрылыстарды заңдастыруға мүмкіндік береді.
Министрліктің мәліметінше, Алматыда осындай нысандардың саны 164 мыңға жеткен, ал қала құрылысы және урбанистика басқармасы олардың саны 14 мың екенін айтады. Белсенділер бұл айырмашылықтың себебін анықтау үшін арнайы комиссия құруды талап етуде.
Ұлттық су серіктестігінің төраға орынбасары әрі су ресурстары жөніндегі сарапшы Анар Тілеулесова бұл түзетуді “сыбайлас жемқорлыққа жол ашатын тетік” деп сипаттап, оны жобадан толығымен алып тастауды ұсынды.
2022 жылы ақпан айында Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Үкіметтің кеңейтілген отырысында жаңа Су кодексін әзірлеуді тапсырған еді. 2003 жылы қабылданған қолданыстағы кодекстің су ресурстарын тиімді сақтауға мүмкіндік бермейтінін айтқан.
2023 жылы парламентке ұсынылған кодекс жобасы экологиялық сараптамадан өтпегені туралы даулы мәлімет тараған. Алайда, министрлік бұл ақпаратты жоққа шығарып, жобаның қоғамдық тыңдалымдар мен мемлекеттік сараптамадан өткенін мәлімдеді.
Су ресурстары және ирригация министрі Нұржан Нұржігітов жаңа Су кодексін 2024 жылдың соңына дейін қабылдап, президенттің қол қоюына жіберуді жоспарлап отырғанын айтты. Бірақ, қоғам белсенділері мен сарапшылар бұл түзетулерге қарсы тұрып, заңның әділ әрі экологиялық тұрғыдан ұтымды болуын талап етуде.
Жаңа Су кодексі қоғамда қызу талқылануда. Қала белсенділері бұл мәселені терең зерттеп, халық мүддесіне сай шешім қабылдау қажеттігін алға тартуда. Су ресурстарын қорғау – тек табиғатты сақтау ғана емес, болашақ ұрпақтың игілігі үшін жасалатын маңызды қадам.
