Қазақстан Президентінің баспасөз орталығында өткен конференцияда Бақытжан Жүнісбеков ел тұрғындарын тұрғын үймен қамтамасыз ету және биылғы жылғы атқарылған жұмыстар туралы баяндады.
Құрылыс саласы экономикадағы негізгі салаларының бірі.2023 жылдың қорытындысы бойынша құрылыс саласында жоғары көрсеткіштерге қол жеткізілді. Республика бойынша 17,5 миллион шаршы метр жаңа тұрғын үй немесе 157 мың пәтер салынды. Өткен жылы мемлекеттік инвестициялар есебінен 21,4 мың пәтер салынды және 7,3 мың жеңілдетілген несие берілді. Биылғы жылға экономикалық өсуді қамтамасыз ету жөніндегі алғашқы жоспарға сәйкес, 2024 жылы 18 миллион шаршы метр тұрғын үй немесе 170 мың пәтер салу жоспарланып отыр.Сонымен қатар, азаматтарды тұрғын үймен қамтамасыз ету үшін қосымша шаралар енгізілмек.
Мемлекеттік қолдау есебінен осы жылға келесі іс-шаралар жоспарланған:
— 16,7 мың несиелік пәтердің құрылысы.Бұл үшін Қазақстан тұрғын үй кәсіорыны әкімдікке облигациялық несиелер ұсынады;
— 22,2 мың жалға берілетін пәтердің сатып алынуы.Бұл республикалық бюджет пен АО «Самұрық-Қазына» мемлекеттік бағалы қағаздары арқылы жүзеге асырылады.
Соңғы 8 айда елде 2,6 мың жалға берілетін пәтер сатып алынды және 5 мың кредиттік пәтер кезекте тұрғандарға құрылды. Сонымен қатар, 7 мың пәтерді сатып алуға несие берілді.
Қазіргі уақытта елімізде тұрғын үй кезегінде 648 мыңнан астам адам тұр, олардың ішінде:
– Ұлы Отан соғысының ардагерлері – 26 адам;
– Жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар – 61 618 адам;
– Көпбалалы аналар мен көпбалалы отбасылар – 130 167 адам;
– Әлеуметтік жағынан осал топтар – 254 471 адам;
– Мемлекеттік қызметкерлер мен әскери қызметкерлер – 198 205 адам;
– Қазақстан азаматтары, жалғыз тұрғын үйі апатты деп танылған – 3 812 адам.
2023 – 2029 жылдарына арналған тұрғын үй-коммуналдық инфрақұрылымды дамыту концепциясы аясында әлеуметтік жағынан осал топтардан кезекте тұрғандарға тұрғын үй жалға беріледі.Бірақ оны сатып алу құқығы болмайды. Осы тұрғын үйлердің жалпы көлемінен кемінде 20% жетім балалар мен көпбалалы отбасыларға беріледі. Өткен жылы осы мемлекеттік қолдау шарасы аясында шамамен 9 мың адам тұрғын үймен қамтамасыз етілді. Биылғы жылдың сегіз айында 6 737 азаматқа тұрғын үй берілді.
Мұқтаж азаматтарға әкімдік тарапынан ипотекалық тұрғын үй несиесінің алғашқы жарнасын ішінара жабуға арналған тұрғын үй сертификаттары беріледі. Өткен жылы 2 мыңнан астам сертификат беріліп, жалпы сомасы 2,5 миллиард теңгеге жетті. Биылғы жылдың сегіз айында 1 136 сертификат беріліп, жалпы сомасы 1,3 миллиард теңгеден асты. Берілген сертификаттардың шамамен жартысы Астана, Алматы және Шымкент қалаларына тиесілі.
Сонымен қатар, кезекте тұрған азаматтарға 2% және 5% мөлшерлемемен жеңілдетілген несие беріледі.
2% мөлшерлемемен несие төрт түрлі санаттағы кезекте тұрғандарға беріледі:
— 1-ші және 2-ші топтағы мүгедектер;
— Мүгедек балалары бар отбасылар;
— Көпбалалы отбасылар;
— Жетім балалар.
2023 жылдың қорытындысы бойынша, 2% мөлшерлемемен 3 232 жеңілдетілген несие берілді.Ал, биылғы жылдың сегіз айында 2 213 несие берілді. Сонымен қатар, өткен жылы 5% мөлшерлемемен 4 062 несие берілсе, 2024 жылы 3 091 несие берілді. Бұл жеңілдетілген несиелер халыққа «Отбасы банк» арқылы ұсынылды.Қосымша, биылғы жылы Мемлекет басшысының тапсырмасымен «Наурыз» атты жаңа ипотекалық бағдарлама іске қосылды. Әлеуметтік жағынан осал топтар үшін мөлшерлеме – 7%, қалған категориялар үшін – 9%. Осы бағдарлама бойынша 12 мыңнан астам азамат өтініш берді. олардың ішінде -1 888 кезекте тұрған адамға несие берілді. Бұл бағыттағы жұмыстар жалғасуда.
Жалпы алғанда, 2029 жылға дейін жыл сайын шамамен сатып алу құқығы жоқ 10 мың кезекте тұрған адамды жалға берілетін тұрғын үймен қамтамасыз ету жоспарлануда..
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасының Парламенті Сенатында тұрғын үй саясатын реформалау мәселелері бойынша заң жобасы қаралуда. Бұл заң жобасында әлеуметтік жағынан осал топтар үшін бұрыннан жалға берілетін тұрғын үйді сатып алу құқығын беру туралы түзетулер қолдау тапқан. Сонымен қатар, заң жобасы аясында депутаттар тұрғын үй алу үшін алты категориядағы азаматтарға бірінші кезекте құқық беруді ұсынды.Заң жобасы бойынша «Отбасы банк» ұлттық даму институтына айналады.Оның негізгі міндеті – республика бойынша азаматтарды тұрғын үймен қамтамасыз ету бойынша тұрғын үй қатынастарын дамыту. Әкімдіктен қазіргі кезекке тұрған адамдардың базасы «Отбасы банкке» беріледі.Ол тұрғын үйді орталықтандырылған түрде есепке алу, тіркеу және бөлу жұмыстарын жүргізеді. Әкімдік тұрғын үйді сатып алу және салу арқылы кезекте тұрған азаматтарды қамтамасыз етуді жалғастырады. Ұсынылған түзетулер бойынша тұрғын үйді бөлу кезекке тұрған күнге және табыс деңгейіне байланысты жүзеге асырылатын болады.
